Hồi bé, cứ mỗi lần đi chơi lêu lổng mẹ phải đi tìm, tới nhà là kiểu gì cũng dc vài gậy vào mông. Để giảm thiểu damage mà mẹ tung ra, mỗi lần bị xách cổ lôi về mình lại đều có một lý do rất…tại thế giới. Do con đi chơi quên giờ về, do con không có đồng hồ, do mấy anh rủ đi chơi xa con không tìm được đường về. Và nó cũng khá công hiệu với mình đó chứ, lý do nghe có với hợp lý xíu cảm giác thì dam mẹ tung ra ít hơn hẳn. Vậy là mỗi lần có ý định phá luật, thì điều đầu tiên trong đầu mình là… bị bắt về thì lý do gì cho chính đáng.
Lúc mà mình còn lêu lổng lông bông, lựa chọn giữa sự nghiệp làm Khá Bảnh hay là một thằng đang ngồi viết những dòng này, thì em gái mình tầm 2-3 tuổi. Đang tập đi tập chạy, và mỗi lần nó bị té hay chạm vào đâu đều khóc rất to, và mẹ cũng có cách bịt mỏ nó rất hiệu quả… đánh cái đất, đánh cái bàn mà dám chạm vào em gái mình làm nó té. Vậy là mỗi lần nó làm gì ngu ngok, bật max volume, chỉ cần tung dam vào những thứ vô tri chạm vào nó là nó tắt đài ngay.
Lớn hơn một xíu, đã không chọn theo career path như Khá Bảnh, chọn đi học, thì cũng hay bị mẹ so sánh với bạn bè, con bà này, con ông kia học giỏi hơn kìa (Typical phụ huynh châu á) thì mình cũng đều là do nó nhà giàu hơn, do nó chăm chỉ hơn,… đôi khi trong đầu mình cũng kiểu… do bố mẹ nó xịn hơn. May mắn mà mình chưa mở miệng ra nói ra những câu như vậy.
Lại là chặng đường lớn hơn nữa, học đại học FPT, đối với mình thì nó khó, nhưng không phải kiểu quá khó, nó kiểu như là học chăm chỉ như hồi còn học lớp 12 là ez ngay. May mắn không rớt môn, chỉ bảo lưu là nhiều,… Lúc đó mình giấu ác lắm, nhưng sau này mình mới biết là mẹ mình biết thừa, mẹ chỉ không nói thôi :))). Lần mình nhớ nhất là lần mình bảo lưu 1-2 kỳ đợt covid, và mình bảo lưu đợt đó khiến ra trường trễ. Buồn, về nhà chỉ nằm ở giường, muốn nói với bố mẹ lắm, nhưng lại chả nghĩ ra được lý do gì cả. Vậy là mình cứ vật vờ vậy thôi, vậy là mẹ mình biết thừa, lại lên trigger để mình nói ra. Mẹ mình không chửi, bố thì có vẻ cũng không care lắm, nhưng vẫn chửi cho đúng process. Còn mình thì thấy nhẹ nhõm hơn.
…Vậy là mình được dạy cho tác dụng của lý do.
Sau này đi làm, mình chọn career path là làm frontend (mình có làm được backend nhưng không thích). Rồi phải làm việc theo team, và là team đúng nghĩa chứ không phải như làm việc nhóm lúc học đài học. Tuy nghiên mọi thứ nó cứ rối tung rối mù với nhau. Phần này chưa có design thì em chưa code được, em code xong phần này rồi nhưng chưa có API nên em chưa gắn, phần này làm không chỉnh chu đâu vì e nghĩ sau này còn sửa nhiều nên thôi em để vậy thôi…
Hồi đó đi làm theo quy trình Agile, mỗi 2 tuần có một buổi retro và mặc định sẽ là list N tội lỗi của mình trong tuần qua, em quên check cái này, em bỏ qua cái kia, em làm không đúng cái này, em làm cái kia quá tốn thời gian. Rồi sẽ tới section mà mình sợ nhất, tại sao mình lại gặp những issue như vậy và cách để khắc phục. Em làm ẩu, lần sau em sẽ làm tốt hơn, cái này em under est do B, C, D lần sau em sẽ cố gắng khắc phục. Thực ra cũng chả phải mình mình vậy, người xung quanh cũng có cả đống lý do y chang.
Chăm chỉ cày bừa, có lần mình được lên làm lead project. Chà, vậy là được trở thành người quyết định gần như mọi thứ rồi, vậy là trở thành người mà xã hội hay kêu là “sếp”, được bố mẹ khoe với mấy người hàng xóm là thằng này mới đi làm 1-2 năm đã thành “sếp” rồi đó. Oai phong đó, nhưng đúng là “Sức mạnh càng lớn, trách nhiệm càng cao”. Dự án trễ deadline, under est quá lớn, member code bug, xin release bao nhiêu lần không được. Tự nhiên kỹ năng sinh tồn của mình trỗi dậy, tụi em làm trễ là do có member yếu quá, team bị phụ thuộc. Phần này bug vì design chưa đủ tất cả các case.
Phải nói, giai đoạn này của mình thì chắc “xứng đánh” với danh xưng “Ông hoàng lý do”. Nó không đơn giản là mình tự có kỹ năng đó qua 20 mấy năm sống trên cuộc đời này mà mình còn học được nó trong sách nữa.
Mọi người đều rất có nhu cầu muốn nghe lý do.
Và vì đó là nhu cầu quá phổ biến, tồn tại từ thuở mới sinh khiến cho mọi người nghĩ nó là mặc định, nên mình bán cho họ những lý do hợp lý. Từ đó cuộc đời có vẻ êm xuôi với mình quá, “life tricks me then I have my own life trick”.
